Het kraambed
Wat fijn, jullie kindje is er! Het begin van een nieuwe periode, het kraambed. We omschrijven de eerste tien dagen na de bevalling als het kraambed, maar in totaal duurt het wel zes weken. In deze periode is het belangrijk om niet te veel van jezelf te verwachten en de tijd te nemen om rustig te wennen aan de baby. We begrijpen dat familie en vrienden de baby graag komen bewonderen, maar zorg ervoor dat jullie voldoende rust nemen om als nieuwe ouders te wennen aan het veranderde ritme.
In de eerste zeven tot tien dagen na de bevalling worden jullie thuis ondersteunt door de kraamverzorgster. Zij zal jullie iedere dag helpen met de controles en verzorging van moeder en baby, ze begeleidt jullie bij de borst- of flesvoeding en doet enkele taken in het huishouden. Haar zorg wordt zo veel mogelijk afgestemd op jullie situatie en wensen. Door deze begeleiding zijn jullie er aan het eind van de kraamweek aan toe om het als gezin zelf te gaan doen.
Ook wij zien jullie nog regelmatig in het kraambed. Als je met één van de verloskundigen van de Koggemeer bent bevallen loopt dit vanzelf. Ben je met een medische indicatie in het ziekenhuis bevallen, bel ons dan altijd de dag dat je thuiskomt op 0229-563525.
Tijdens de kraamweek zullen wij een aantal keer op huisbezoek komen. Tijdens ons bezoek bespreken we hoe het met jullie gaat, hoe de voeding loopt en of er nog bijzonderheden of vragen zijn. In het kraambed kunnen jullie ons ook altijd bellen. Na de kraamweek dragen wij de zorg grotendeels weer over aan het consultatiebureau en de huisarts.
Na de bevalling is het van belang om voldoende tijd en rust te nemen om goed te kunnen herstellen, zeker in de eerste week. Probeer taken te verdelen, geef klachten aan bij de kraamzorg en doe alles op geleide van je gevoel. Vaak merk je zelf snel wanneer je toch iets te veel hebt gedaan.
Bloedverlies
Het bloedverlies na de bevalling kan en mag maximaal 6 weken aanhouden. Vaak neemt het bloedverlies wat toe wanneer je weer wat actiever wordt en bijvoorbeeld een rondje bent gaan wandelen. Het is belangrijk dat de hoeveelheid nooit meer wordt als direct na de bevalling. Twijfel je over de hoeveelheid bloedverlies of blijft het bloedverlies langer dan 6 weken aanhouden? Neem dan altijd contact met ons op. Wanneer het bloedverlies na de 6 weken is gestopt en je hierna toch weer helderrood bloedverlies krijgt, kan het zijn dat je weer een menstruatie hebt. Zo’n eerste menstruatie na de bevalling kan heftiger of juist minder heftig dan gewend zijn. Let erop dat je altijd vruchtbaar kunt zijn, ook als je nog geen menstruatie hebt gehad. Meer informatie hierover kun je vinden onder het kopje anticonceptie.
Bekken en bekkenbodem
Door een zwangerschap en/of bevalling zijn de spieren van de bekkenbodem verslapt en uitgerekt. Ook kan er schade aan het bekkenbodemspieren zijn ontstaan door een scheur of knip. Dit is heel normaal en zal met behulp van tijd, rust en oefeningen weer herstellen. Aan het einde van de kraamweek kun je rustig aan beginnen met bekkenbodemoefeningen, die ervoor zorgen dat de bekkenbodemspieren weer sterker worden. Via onderstaande links kun je enkele bekkenbodemoefeningen terugvinden.
- https://fitzwanger-online.nl/sporten-na-zwangerschap/programma/
- https://www.youtube.com/watch?v=pBQ8Ii6rpjY
- https://www.bekkenfysiotherapie.nl/zes-weken-na-de-bevalling/bekkenbodem-en-buikspieroefeningen-na-je-bevalling
Als je extra adviezen of hulp wilt, dan kun je zonder verwijzing een afspraak maken bij een (bekken)fysiotherapeut. Wij werken vaak samen met Visser Fysiotherapie in Hoorn en Monique Oost-ten Brummeler van FysioPunt. Let op, mogelijk heeft de fysiotherapeut een wachtlijst voordat je aan de beurt bent.
Psyché
Meer dan de helft van alle kraamvrouwen krijgt last van kraamtranen, ook wel de babyblues genoemd. Je herkent kraamtranen aan plotselinge stemmingswisselingen en/of onverwachtse huilbuien. Kraamtranen zijn normaal in de kraamweek. Het kan zijn dat deze stemmingswisselingen niet vanzelf overgaan en dat je klachten blijft houden zoals somberheid, nergens zin in hebben, niet willen eten en niet kunnen slapen. 1 op de 8 vrouwen heeft last van psychische klachten in de eerste periode na de bevalling. Maak jij je zorgen over het psychische herstel na je bevalling? Neem dan contact op met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog.
Ongeveer zes weken na de bevalling zien we jullie graag nog een keer terug op de praktijk voor een laatste controle. We proberen deze controle in te plannen bij de verloskundige die de bevalling heeft begeleid. Deze nacontrole kan ook bij de gynaecoloog zijn afhankelijk van hoe de bevalling is verlopen.
Tijdens de nacontrole praten we over de zwangerschap en de bevalling en luisteren naar jullie verhalen over de eerste weken als kersverse ouders. Ook beoordelen wij (in overleg of op verzoek) de genezing van een eventuele scheur of knip en het herstel van de buikspieren. Verder ontvangen jullie rond dezelfde periode een mail vanuit Geboortehart met daarin een evaluatieformulier. Wij vragen jullie dan jullie mening te geven over onze zorg tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed. We gebruiken dit evaluatieformulier om onze zorg te verbeteren en horen daarom graag jullie mening.
Moederraad
De moederraad van het Geboortehart is een organisatie voor en van ouders. Zij maken zich sterk voor het krijgen van de best mogelijke geboortezorg in Waterland en West-Friesland. Wil jij meedenken met het verbeteren van de geboortezorg in onze regio? Meer informatie over de moederraad is te vinden via https://geboortehart.nl/moederraad/.
Borstvoeding is voor zowel pasgeboren als oudere baby’s de meest natuurlijke voeding. De moedermelk die wordt aangemaakt is precies aangepast aan de behoeftes van jouw baby, bevat voedingsstoffen die de baby nodig heeft om goed te ontwikkelen en bevat antistoffen tegen verschillende ziektes. Deze antistoffen zorgen ervoor dat de baby beschermd is tegen die ziektes. Verder bevat de borstvoeding stoffen die zorgen voor de groei van gunstige bacteriesoorten in de darmen. Heel wat voordelen dus! Naast deze gezondheidsvoordelen is het geven van borstvoeding vaak ook een mooi moment van rust en verbinding tussen jou en je kindje. Ook zien we, wanneer er minimaal zes maanden borstvoeding wordt gegeven, gezondheidsvoordelen bij de moeder. Zo is er een verminderde kans op bepaalde vormen van kanker, botontkalking én ben je vaak weer eerder op je oude gewicht van voor de zwangerschap.
Aanleggen
Tijdens het kraambed is het aanleggen van de baby vaak nog wat zoeken. Hoe vaker je in de eerste dagen aanlegt, hoe sneller en beter de borstvoeding op gang zal komen. Gelukkig kan de kraamzorg hierin ondersteunen en begeleiden! Een baby geeft vaak zelf al verschillende hongersignalen. De baby smakt en hapt met het mondje, draait het hoofdje opzij of sabbelt op de handjes. Wanneer je de hongersignalen opmerkt is het een goed moment om de baby aan te leggen. Bij het aanleggen maakt de baby een grote hap, wat maakt dat zowel de tepel als de tepelhof in het mondje komen. Als de baby goed wordt aangelegd, is de voeding niet pijnlijk voor de moeder.
Huid-op-huid contact
Direct na de geboorte komt de baby in de meeste gevallen lekker op de borst van de moeder. Dit huid-op-huid contact speelt al een belangrijke rol in het op gang komen van de eerste borstvoeding, maar ook in de hechting tussen moeder en kind. Ook tijdens de verdere kraamperiode geeft regelmatig (bijvoorbeeld iedere dag een uurtje) huid-op-huid contact veel voordelen! Denk hierbij aan het opbouwen van een band met de baby, het wennen aan jouw stem en geur, regulatie van de temperatuur van de baby en de aanmaak van meer moedermelk. Vraag de kraamzorg of ons om tips over veilig huid-op-huid contact.
Meer informatie
Vaak heb je als aanstaande moeder tijdens de zwangerschap al nagedacht over het wel of niet geven van borstvoeding. Rond de 30 weken zwangerschap zullen wij deze keuze ook met je/jullie bespreken. Spreek twijfels of zorgen dus ook gerust naar ons uit, wij helpen graag! Verder helpt het om voldoende informatie te hebben voor je een keuze maakt. Kijkt bijvoorbeeld eens op de website van borstvoedingsorganisatie La Leche League.
Lactatiekundige
Soms loop je tijdens de borstvoeding toch nog tegen problemen aan, die ondanks de hulp van ons en/of kraamzorg niet goed op te lossen zijn. In deze gevallen kan het fijn zijn om een lactatiekundige in te schakelen. Een lactatiekundige is een deskundige op het gebied van borstvoeding en kent alle belangrijke tips en adviezen. Zij komt op afspraak thuis bij jullie langs en zal beoordelen wat het probleem is. Samen kijken jullie naar nieuwe handige tips die de borstvoeding weer goed laten verlopen. De eventuele vergoeding van het consult met een lactatiekundige is afhankelijk van je verzekering.
Mocht je door bepaalde omstandigheden, voorkeuren of lichamelijke redenen geen borstvoeding willen of kunnen geven, is flesvoeding een goed alternatief. Ook tijdens het geven van flesvoeding is het belangrijk om er echt een momentje van rust en contact van te maken. Maak bijvoorbeeld gebruik van huid-op-huidcontact en zorg ervoor dat de voeding vooral door jou en je partner gegeven wordt. De eisen waaraan de voeding moet voldoen in Nederland zijn hoog, wat maakt dat ieder merk flesvoeding gegeven kan worden. Wel is het fijn om voor één merk te kiezen, en niet te veel te wisselen tussen voeding. Mochten er allergieën voorkomen in jullie gezin, dan kan er worden gekozen voor hypoallergene flesvoeding. Zorg dat de gekozen voeding al voor de bevalling in huis is.
De kraamzorg zal ondersteunen in het klaarmaken, geven en opvolgen van de flesvoeding. Ook kan zij jullie adviseren in het gebruik van verschillende flessen of spenen. We zien regelmatig dat het best even duurt voordat de juiste fles en/of speen voor jullie kindje gevonden wordt! Verder zal zij samen met jullie (en ons!) kijken hoeveel voeding de baby nodig heeft. In de loop van de kraamweek wordt de hoeveelheid flesvoeding per dag steeds een beetje opgebouwd, onder andere afhankelijk van het (geboorte)gewicht van de baby.
Vitamine K
Vitamine K speelt een belangrijke rol bij de bloedstolling van de baby. Bacteriën in onze darmen maken vitamine K aan, en als volwassene krijg je ook wat vitamine K binnen via voeding. Bij baby’s zijn de darmen nog steriel en zijn er dus geen bacteriën die vitamine K aan kunnen maken. Dit maakt dat er onvoldoende vitamine K aanwezig is in het bloed van de baby. Om ernstige bloedingen te voorkomen krijgen alle pasgeboren baby’s in overleg met jullie vlak na de bevalling wat druppeltjes vitamine K toegediend via het mondje. Hierna starten jullie vanaf de achtste dag na de bevalling, zelf met het geven van vitamine K, ook in de vorm van druppels. Dit is alleen nodig bij het geven van borstvoeding, flesvoeding bevat al voldoende vitamine K. Je geeft jullie baby dagelijks 150 microgram vitamine K totdat jullie kindje drie maanden oud is.
Vitamine D
Vitamine D is belangrijk voor de opname van Calcium uit de voeding, wat weer nodig is voor de ontwikkeling van de botten en het gebit. Ook speelt vitamine D een rol in de afweer en het mentaal welzijn. Vitamine D wordt aangemaakt in de huid onder invloed van zonlicht en wordt opgenomen uit de voeding. Omdat baby’s nog weinig in het zonlicht komen en vitamine D onvoldoende opnemen uit de voeding, start je op de achtste dag na de bevalling met het geven van vitamine D druppels. Dit geldt bij zowel borst- als flesvoeding. Je geeft jullie baby 10 microgram vitamine D totdat jullie kindje vier jaar oud is.
