Zwanger worden
Als je graag zwanger wilt worden is het belangrijk dat jij en je partner zich hierop voor bereiden. Dat kunnen jullie doen door te zorgen dat jij en je partner zo gezond mogelijk zijn.
Al vóór de bevruchting kunnen bepaalde stoffen schadelijk zijn voor de gezondheid van je kindje omdat ze de kwaliteit van de eicel en de zaadcel waaruit de baby ontstaat beïnvloeden.
Het kindje ontwikkelt zich in de eerste weken van de zwangerschap, ook wanneer je nog niet weet dat je zwanger bent, razendsnel. Het lichaam ontstaat, de organen worden aangelegd en genen worden aan en uit gezet. Uit onderzoek is steeds meer bekend over hoe belangrijk de gezondheid van vrouwen en hun partner is voor het ontstaan van een zwangerschap, de vroege en late ontwikkeling van de baby en zelfs voor zijn gezondheid in zijn verdere leven.
Hieronder zullen we een aantal onderwerpen bespreken.
Als je meer vragen hebt over kinderwens en zwanger worden ben je altijd van harte welkom om hierover met ons in gesprek te gaan. Stuur ons indien er behoefte is aan een gesprek een mailtje met daarbij de ingevulde ZwangerWijzer
Een andere bron met veel betrouwbare informatie is de website: www.deverloskundige.nl.
Menstruatiecyclus
Als je graag zwanger wilt worden is het goed om je eigen lichaam te kennen en te leren hoe jouw cyclus in elkaar zit. Dit geeft je inzicht in de periode waarin je vruchtbaar bent. Schijf de eerste dag van je laatste menstruatie op.
Bij een regelmatige cyclus van 28 dagen is de eisprong zo’n twee weken na de eerste dag van je menstruatie. Als je in deze cyclus zwanger raakt blijft de volgende menstruatie uit. Als je niet zwanger bent word je 14 dagen na de eisprong weer ongesteld. Als je cyclus langer is dan 28 dagen is je eisprong waarschijnlijk later, is hij korter dan is deze waarschijnlijk eerder. Als de eisprong dichterbij komt merk je dit ook aan je vaginale afscheiding, deze wordt helder en glanzend. Meestal is het een dag voor de eisprong doorzichtig, dun en draderig. Daarnaast kun je het aan je lichaamstemperatuur merken: na de eisprong stijgt deze met 0,2 tot 0,5 graden.
Zaadcellen kunnen wel tot vijf dagen actief blijven. Na de eisprong is de eicel maar 24 uur vruchtbaar. Het is dus belangrijk om voor en rond de eisprong te vrijen.
Het is normaal dat zwanger worden niet in één keer lukt. Tot je dertigste heb je elke maand 20% kans om zwanger te worden, na je dertigste neemt dit langzaam af. Van de stellen met een kinderwens is 80% binnen een jaar zwanger. Mocht je binnen een jaar na het actief proberen zwanger te worden nog niet zwanger zijn kun je doorverwezen worden door de huisarts voor verder onderzoek.
Anticonceptie
Op het moment dat je stopt met anticonceptie kan het, afhankelijk van wat je gewend was te gebruiken, even duren voordat je weer een eisprong hebt. Bij het gebruik van de pil en de Nuvaring heeft je lichaam hier gemiddeld drie maanden de tijd voor nodig. Indien je een spiraal hebt en wil laten verwijderen kun je hiervoor bij ons terecht. Als deze is verwijderd kun je vlot weer zwanger worden. Na het stoppen met de prikpil kan het iets langer duren voor de cyclus zich heeft hersteld vanwege de hogere concentratie hormonen.
Leefstijl
Een gezonde leefstijl van jou en je partner verhoogt de kans op een goede zwangerschap en verlaagt de kans op complicaties en op een miskraam. Hieronder staan een aantal onderwerpen beschreven die onder leefstijl vallen.
Gewicht
Vrouwen met overgewicht of ondergewicht zijn minder vruchtbaar. Een BMI (Body Mass Index) tussen de 18 en 25 is gezond. Op de site van het voedingscentrum kun je zelf je BMI berekenen. BMI berekenen
Mocht je overgewicht hebben dan is het belangrijk om af te vallen vóór de zwangerschap. Om af te vallen is het vaak noodzakelijk om je voedingspatroon aan te passen en meer of anders te gaan bewegen. Een diëtiste kan je helpen om te kijken of er aanpassingen nodig zijn aan je voedingspatroon.
Het wordt afgeraden om bewust af te vallen in de zwangerschap.
Indien je ondergewicht hebt kan dit invloed hebben op je cyclus en daarmee je vruchtbaarheid. Een paar kilo aankomen kan dit veranderen. Gezond en regelmatig eten met daarbij verantwoorde tussendoortjes kan ervoor zorgen dat je op een goede manier aankomt. Ook hierbij kan een diëtiste je helpen.
Voeding
Om gezond aan een zwangerschap te starten is het belangrijk dat jij en je partner gezond en gevarieerd eten met verse producten.
Ook als je zwanger bent is het belangrijk om jouw lichaam en dat van de ontwikkelende baby te voorzien van kwalitatief goede en voldoende voedingsstoffen. Je baby begint als een heel klein eicelletje van 1 mm en na ongeveer 38- 40 weken is de baby 3500 gram zwaar en 50 cm lang. Deze ontwikkeling vraag goede voedingsstoffen.
Iedere dag verse groenten (minimaal 300 gram per dag), verse kruiden, 2 tot 3 stuks fruit , aardappelen of volkoren graanproducten en peulvruchten, vis, vlees en eieren, noten en zaden. Eventueel aangevuld met zuivelproducten. En drink voldoende (anderhalve tot 2 liter): het liefst water, aangevuld met thee, wat vruchtensap en zuivel. Probeer heel matig te zijn met frisdrank, snoepgoed, sterk bewerkte etenswaren zoals vleeswaren, kant en klaar salades en pakjes en zakjes.
Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die worden afgeraden. Dit kan zijn vanwege bepaalde bacteriën die zich erin kunnen bevinden of ontwikkelen, vanwege bepaalde parasieten of omdat er in deze voedingsmiddelen stoffen zitten die niet gunstig zijn voor de ontwikkeling van de baby.
- Eet geen rauw vlees of rauwe vis, zorg dat deze producten goed worden verhit.
- Eet/drink geen producten waarin rauw ei is verwerkt.
- Eet/drink geen producten gemaakt van rauwe melk (rauwemelkse kaas, au lait cru).
- Eet geen vacuümverpakte (gerookte) vis.
- Eet geen echte lever, daarin zit een hoge dosis vitamine A. (Een zwangere heeft ook vitamine A nodig maar niet te veel)
- Ga hygiënisch met voedsel om, bewaar maaltijden maximaal 24 uur in de koelkast. Verhit ze daarna goed.
- Drink maximaal twee kopjes koffie per dag. Drink geen energiedrinks!
- Drink niet te veel frisdranken en vruchtensappen in verband met de hoeveelheid suiker of zoetstoffen die hierin zit.
- In ontlasting van katten kan de schadelijke parasiet toxoplasmose voorkomen. Laat de kattenbak door iemand anders verschonen en werk in de tuin met handschoenen aan.
- Was je fruit en groenten en kruiden.
Voor de meest recente informatie verwijzen wij jullie naar de app ‘ZwangerHap’ van het Voedingscentrum. Of naar de site van het Voedingscentrum
Op de site van Natuur Diëtisten Nederland is ook veel informatie over voeding en zwangerschap te vinden.
Foliumzuur en vitamine D 3 en Jodium
Iedere vrouw met een zwangerschapswens wordt aangeraden 0,4-0,5 milligram foliumzuur per dag te slikken. Foliumzuur is vitamine B11 en verkleint onder meer de kans op een open ruggetje (spina bifida) bij de baby. Het advies is om foliumzuur te gaan slikken 4 weken voordat je zwanger raakt. Dus op het moment van stoppen van je anticonceptie ga je gelijk starten met slikken. Je gaat hiermee door tot 10 weken zwangerschap.
Nog beter is het om in plaats van los foliumzuur-tabletten een goede multi-vitamine voor zwangeren te gaan slikken voordat je zwanger bent. Hierin zit naast foliumzuur ook vitamine B2, B6 en B12. Deze B vitamines werken nauw samen en heb je allemaal nodig. Deze multi-vitamine kun je de hele zwangerschap doorslikken en ook na de bevalling en tijdens de borstvoedingsperiode kan zo’n multivitamine ondersteunend zijn voor je herstel. .
Ook vitamine D3 is erg belangrijk. Het zorgt voor een goede opname van calcium uit de darm en daarmee voor sterke botten en het is onder meer belangrijk voor je immuunsysteem. In de zwangerschap wordt aangeraden om 10 microgram vitamine D3 extra per dag te nemen.
Jodium is belangrijk voor een goede werking van de schildklier van de moeder. Het schildklier hormoon van de moeder is belangrijk om zwanger te worden en belangrijk voor een goede groei en hersenontwikkeling van de baby. Vrouwen die weinig tot geen brood van de bakker eten of geen JOZO zout gebruiken of weinig tot geen vis eten lopen kans op een jodium te kort. Er wordt geadviseerd maximaal 200 microgram jodium per dag te gebruiken.
Zowel de vitamine D 3 als de jodium zitten in een juiste dosering in een goede multivitamine voor zwangeren.
Deze multivitamine tabletten zijn zonder recept bij de drogist te verkrijgen. Kies niet voor het allergoedkoopste huismerk! Goede complete multvitamines zijn onder meer Vitals Elke dag mama en Vitakruid multi dag&nacht mama.
Wij adviseren om ook dagelijks extra omega-3 vetzuren te gaan nemen. Dit zijn vetzuren die in vette vis voorkomen en in walnoten en zaden. Met name het omega 3 vetzuur DHA is nodig voor de hersenontwikkeling van de baby. De omega 3 vetzuren zijn gunstig zijn voor jouw algehele gezondheid als zwangere en gunstig voor een goed verloop van de zwangerschap. Ze kunnen een rol spelen in het voorkomen van vroeggeboorte. Er wordt geadviseerd 200-450 milligram DHA per dag in te nemen. Kijk even op je potje of je 1 danwel 2 capsules nodig hebt.
Roken, alcohol en drugs
Sigaretten, alcohol en drugs bevatten schadelijke stoffen die de kans op een gezonde zwangerschap verkleinen. Het kan de ontwikkeling van je kindje ernstig verstoren en lichamelijke afwijkingen veroorzaken. Ook geven deze schadelijke stoffen gedrags- en leerproblemen bij het kind. En zien we vaker in de zwangerschap onverwachte sterfte en achterblijven van de groei van de baby.
Elk gebruik van deze middelen wordt afgeraden in de zwangerschap. Ook de rook van andere rokende mensen om je heen kan een schadelijk effect hebben op je zwangerschap, zorg dus dat dit niet in jouw buurt gebeurt. Mocht je moeite hebben met het stoppen van het gebruiken van een van deze middelen bespreek dit voor de zwangerschap dan met ons of de huisarts zodat je kan worden doorverwezen naar iemand die je hierbij kan helpen. Mocht je roken, alcohol drinken en drugs gebruiken in de zwangerschap bespreek dit dan zo spoedig mogelijk met ons.
Medicijnen
Niet alle medicijnen kunnen worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Mocht je medicijnen gebruiken en een kinderwens hebben, bespreek dit dan met de arts die jouw medicijnen voorschrijft. Zo kan worden bekeken of je de medicijnen kan blijven gebruiken, de dosering moet worden aangepast of dat je mogelijk moet overstappen op een ander veiliger medicijn. Stop nooit zomaar met medicijnen zonder eerst te overleggen met de arts, medicijnen zoals bijvoorbeeld antidepressiva moeten voorzichtig worden afgebouwd. Controleer bij middelen die je haalt bij de drogist altijd in de bijsluiter of dit kan worden gebruikt tijdens de zwangerschap.
Andere schadelijke factoren
Binnen sommige beroepen kom je mogelijk in aanraking met schadelijke stoffen, bijvoorbeeld als je werkt met chemische stoffen ( zoals bestrijdingsmiddelen) of straling. Goede ventilatie of speciale kleding kunnen je hiertegen beschermen. Indien je twijfelt aan de risico’s die je op je werk loopt, vraag dan vóór de zwangerschap al om advies bij de arbodienst waarbij je bedrijf is aangesloten.
Daarnaast is het belangrijk om goede hygiëne te hanteren indien je werkt met kinderen of zelf al andere kleine kinderen hebt, dit heeft te maken met bepaalde kinderziektes. Vooral het verschonen van de luier is een mogelijk besmettingsmoment, was hierom goed je handen. En deel geen beker drinken of bestek.
Indien je zwanger bent en in aanraking bent gekomen met een kindje met een bepaalde kinderziekte (waterpokken, vijfde ziekte, etc.) overleg dan met de dienstdoende verloskundige. De kans is het grootst dat jij deze ziekte ook hebt gehad toen je klein was, waardoor je al antistoffen hebt en beschermd bent en deze doorgeeft aan je kindje. Indien je twijfelt kunnen we dit in overleg laten testen.
Op de site van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) staat uitgebreide informatie over risico’s op het werk en de invloed daarvan op zwanger worden en zwanger zijn. RIVM zwanger worden en werk
Beweging
Het is gezond voor jouw lichaam en geest en ook voor de zwangerschap om lekker te bewegen. Het advies is om dat iedere dag minimaal 30 minuten te doen.
Doe je aan intensieve duursporten en heb je een laag gewicht dan kan het zwanger worden moeilijker zijn.
Erfelijke ziekten
Als het zo is dat er in jouw familie of in de familie van je partner erfelijke ziekten voorkomen of je twijfelt daaraan overleg dan met je huisarts.
Het kan belangrijk zijn dat je al voordat je zwanger bent wordt doorverwezen naar een gespecialiseerde arts die alles weet over erfelijke ziekten (een klinische geneticus). Deze arts kan jullie voorlichten over de ziekte, hij kan jullie vertellen wat de kans is dat bij een zwangerschap het kindje ook die ziekte zou hebben en met jullie bespreken wat de mogelijke onderzoeken zouden kunnen zijn naar dragerschap van de erfelijke ziekte.